Ndihem krenar per deklaraten e
Kryeministrit ne lidhje me ceshtjen e statusit sepse ndaj te njejtin
mendim me te. Eshte absurde qe ne te vet-ndeshkohemi dhe
vet-meshirohemi, kur nderkohe ky proces nuk sjell te analizoje situaten
reale ne Shqiperi, sidomos ne lidhje me korrupsionin apo gatishmerine e
vendit per te nisur proçesin a asociim-stabilizimit, por shfyrtezohet
nga forca te çmendura, shpesh naziste dhe raciste, brenda disa vendeve,
per të dobësuar BE-në dhe pa-mundësuar anëtarësime të reja. Kanë shumë
rëndësi arsyet, mendoj, përse, ka euroskepticizëm, siç ka edhe opozitë
ndaj vetë BE-së, por kërkon një dozë të mirë çmendurie dhe psikopatie të
ofendosh një vend a një popull, për hir të aferave të brendshme.
Nderkohë,
me paturpesi eshte perdorur edhe feja ashtu si edhe eshte percudnuar
identiteti i kombit shqiptar dhe kjo në një kohë kur dihet shumë mirë se
si lajmi mer dhenë e se me çfarë ndjeshmërie e buje përçohen të tilla
momente. Kjo gje me ka acaruar shume, perkrah edhe statuseve te shume
miqve te mi ne facebook qe nxitojne te vet-fajesojne kete vend, per
hesap te pazareve te brendshme te BE-se. Nese kjo situate na mesoi dicka
ajo eshte, per mendimin tim, se në vendin tone duhet te nise nje debat
gjithperfshires, racional dhe objektiv mbi perspektiven e Shqiperise, jo
thjesht mbi integrmin sfilitës ne BE, por ne kuader te te ardhmes së
saj si komb dhe si shtet dhe marrëdhënieve të saj me botën. Ne duhet, qe
ne kete kontekst, jo thjesht te “internacionalizohemi” per hir të
faktit se jemi ndër më të prapambeturit e na duhet të fitojmë disa pikë,
por të çelim një diskutim të thellë e gjithpërfshirës për orientimin
tonë në marrëdhëniet dhe anatërësimet globale. Në to, të peshojmë, me
objektivizëm të mirat e të këqiat, objektivat afatshkurtra dhe ato
afatgjata, në mënyrë që, integrimi në BE, të mos shndërohet në një
proçes frustrues, çintegrues dhe poshtërues. Koha, burimet, energjitë që
kemi tani, nuk do na i kthejë askush pas, ndërkohë që Europa zihet, të
fusë brenda apo të lejë jashtë, varfanjakët e Ballkanit.
Kjo,
ndërkohë, nuk mendoj se do e zbehte orientimin kah perëndimit të
Shqipërisë, por do nxiste një njohje më të mirë të të shkuarës historike
të shqiptarëve, të marrëdhënieve të tyre si me lindjen ashtu dhe
perëndimin dhe një ri-dimensionim të pozicionit tonë në aferat europiane
dhe ato globale. Lidershipi shqiptar, politikanët dhe mendimtarët, nuk
duhet të kenë frikë nga ky debat dhe nuk duhet ti shmangen atij. Media,
ndërkaq, duhet të zgjohet dhe të mos përsërisë referatet e Arta Tozajt,
por të nisin punën, me studimin e BE-së, vetë kryeredaktorët dhe
drejtuesit të parët.
Ndër çështjet e para, në lidhje me
marrëdhëniet ndërkombëtare të Shqipërisë, është ajo e ri-ngritjes së
diplomacisë shqiptare në standarte të larta. Stafet diplomatike, grupet
dhe individët që përfaqësojnë Shqipërinë nëpër vende dhe organizma të
ndryshme duhet të shndërohen në ndërmjetësues dinamikë dhe të fuqishëm. E
them me bindje të plotë, se në këtë fushë ka mangësi serioze kur kam
parasysh se sa bashkëpunim të dobët ka Ministria e Jashtme dhe
diplomacia shqiptare me organizatat e shoqërisë civile, të cilët në
vende të tjera njihen si partnerë të fuqishëm të diplomacisë së një
vendi.
Ndërkohë, diskutimi për BE-në, ashtu siç edhe po
duket sheshit tashmë, nuk duhet të jetë ai i një qasje qorrazi ndaj
aderimit në të, meqë shqiptarët e duan më shumë se çdo gjë tjetër. E
nisim me disa fakte të ashtuquajtura klishe: BE është një eksperiment.
Ndryshe nga shteti sovran, Keshilli i Europës, OKB-ja etj, BE është një
klub ekskluziv ky hyrja, qëndrimi dhe dalja janë super të koklavitura.
Mjafton të kujtojmë traktatin e pare të Lisbonës, me një mijë e disa
faqe… Kjo do të thotë, se hyrja në BE, kërkon sakrifica dhe ndryshime të
cilat, dihet botërisht, nuk janë gjithmonë në benefit të një vendi. Të
mos harrojmë faktin që të hysh në tregun e përbashkët të BE-së kërkon
një konkurueshmëri dhe standarte që as vendet e vjetra të BE-së (ato të
jugut e lindjes) nuk i përballojnë. A nuk është e frikshme, përshembull
që Spanja, Italia, Greqia dhe Portugalia janë ndër vendet që po heqin më
shumë se të gjithë të tjerët nga reçesioni? A mund ti krahasojmë këta
me Turqinë, e cila po e transformon veten në një superfuqi rajonale dhe
fuqi globale, çka në disa aspekte i dedikohet largimi që vetë BE-ja i ka
bërë asaj? Po ashtu, vetë përqasja, të hyjmë njëherë, pastaj i shofim
problemet, është idiotizëm, dhe tregues i pa-gatishmërisë sonë për një
marrëdhënie dinamike me Europën.
Përse duhet që ne të
hyjmë në BE? Unë këtë diskutim nuk e kam bërë qoftë një herë më asnjë
shok, shoqe, mik a mikeshë, qofshin këta intelektualë, studentë, njerëz
pa një zanat apo eksperiencë në çështje politike. Si mundet ne të jemi
kaq pro hyrjes në BE kur nuk e njohim atë? Si mundet ne të mos
konsiderojmë çështje të tjera më të rëndëishme, që ndoshta do të na
harxhonin shumë më pak energji e do të na zhvillonin më shumë
ekonomikisht dhe shoqërisht? A mos vallë janë më pak europiane vende të
ndryshme të kontinentit që nuk janë pjesë të Unionit? Mos vallë ka edhe
një kompleks inferioriteti në frikën tonë për të mbetur jashtë BE-së? E
pse duhet të kemi një kompleks inferioriteti? Që të dëgjojmë urdhëra, të
rrimë si copa mishi, në pritje të aderimit?
Po nëse nuk
do ekzistonte BE, vallë, a do punonin shqiptarët dhe qeveritë shqiptare
për një ekonomi të përparuar, për më shumë demokraci dhe më shumë
zhvillim? Apo do punonin më pak, le të themi, për të ashtuquajtuën kauzë
kombëtare, dhe emancipimin e lirinë e shqiptarëve kudo në rajon? Kur e
mendon mirë, kush është pesha politike e BE-së ne rajon dhe Shqipëri? Me
përjashtim të standarteve të larta që ajo krenarisht i trumbeton,
brenda dhe jashtë shtëpisë, si dhe blloqet disa kilëshe me rekomandime
dhe udhëzime, sa realisht njihet një popull, fut këtu edhe shqiptarët,
me BE-në? Pra për çfarë dreqin po aspirojmë? Që të kemi të drejtë të
shkojmë në çdo vend të BE-së e të kemi një vend pune aty? Pra, ka të
drejtë Kameruni me shokë që i tremben hyrjes së vendeve të varfra, ashtu
si i yni, duke qenë se realisht, kjo nuk sjell më shumë standarte dhe
konkurueshmëri në BE, por thjesht më shumë krahë pune, që janë super të
gatshëm të lenë vendin e tyre për një jetë më të mirë në një vend të
zhvilluar europian?
Pra vetë artikulimi i anëtarësimit në
BE, për ne si popull e publik mbetet i dobet. Mungesa e debateve, e një
analize racionale dhe shumë dimensionale të objektivave të Shqipërisë
dhe përqasja e saj ndaj botës jashtë, përfshi edhe BE-në, janë vetë
dëshmi e një shterpësie dhe varfërie në debatin shqiptar për pozicionin e
saj në Europë dhe më gjerë. Vetëm kështu arrij unë të justifikoj edhe
vet-ndëshkimin përpara të madhërishmes Europë dhe BE, çka në vetvete të
lë prapa e nuk të bën më të përparuar se ata që nuk ia kanë haberin BEse
së ndritur. Kështu, të mos çuditemi që proçesi i hyrjes
në BE nuk është i lehtë, ama edhe si pula të zgjebosura, kur na shan e
na ofendon gjysma e Europës, të mos rrimë. Më e thjeshta arsye: nëse nuk
më respekton, nëse nuk ke minimumin e etikës, në përqasje ndaj vendit
tim, atëherë për çfarë ta dua anëtarësimin në të? Që të ndihem si fundi i
bishtit të kavallit e të pres urdhërat e Merkelit dhe Kamerunit? Me pak
fjalë, të vlerësojmë sovranitetin tonë, e të ndërtojmë një dinjitet
politik e marrëdhënie diplomatike të fuqishme e profesionale.
Përndryshe, na bie të dëgjojmë se si tall menderen një palo president
anonim diku andej nga Bohemia.
