Sa shumë frikë ngjall e panjohura. Shumë fëmijë
kanë frikë nga errësira. Disa kërkojë një dritë të zbehtë diku në fund të dhomës,
që krijesat e çuditshme të natës të zhduken e ata ta bëjnë gjumin të qetë. Shpesh
nënat u thonë fëmijëve - hap gojën, ha ushqimin, se përndryshe vjen shtriga! Në
fantazinë e vogëlushit shtriga plakë është një krijesë e frikshme që do e kapërdijë
bashkë me ushqimin. Veçse, nëse bindet, atëherë vogëlushi do e largojë shtrigën
plakë dhe bota do të jetë njësoj si më parë.
Në ditët e fëmijërisë, vogëlushi sheh se si nëna
ngrys fytyrën me neveri dhe shqetësohet të kuptojë çfarë e neveriti atë. Vogëlushi
sheh babin të forcojë grushtin dhe shtrëngojë nofullat, dhe përpiqet të kuptojë
çfarë e bëri babin të nevrikoset. Në ditët e stërgjata të fëmijërisë vogëlushi
do të sigurohet që nuk do i pëlqejë ajo çka e neveriti nënën dhe do e rrahë paq
atë që nevrikosi babin.
Urrejtja nuk mësohet! Askush nuk ka nevojë ti thotë
dikujt tjetër, ja shikoje këtë njeri, ky duhet urryer! Mjaftojnë veprimet dhe
reagimet tona më të pafajshme për të mbjellë tek të vegjlit dhe të tjerët përreth
nesh, perceptime të errëta për krijesa të frikshme që do të prishin harmoninë përrallore.
Dhe kjo është thjesht harmoni përrallore. Me dëshirën
tonë legjitime për të mbrojtur atë çka të tjerët quajnë realitet, ne reagojmë
ashtu si kanë reaguar të parët tanë. Kështu ne krijojmë “të vërteta” që në fakt
janë gjithmonë e më shumë fantazi. Por për çfarë fantazi po flasim? Fantazi, të
tipit që ngjyra e lëkurës të bën më të mirë se dikush tjetër, që besimi yt
fetar është më i denjë se i dikujt tjetër, se orientimi yt seksual është i
duhuri dhe ai i dikujt tjetër është i gabuari, se kombësia jote është më e lartë
se e dikujt tjetër, që njëra gjini është më e mirë se tjetra... Në fantazinë
tonë kolektive ka gjithmonë e më pak vend për të vërtetën, sepse e vërteta është
e mërzitshme, pa ngjyra, pa shtriga dhe fantazma në errësirë, pa gra për të
urryer e pa heronj legjendarë. Realiteti që thotë se njerëzit janë të ndryshëm,
nuk ka vend në kakofoninë që trumbeton me zë të lartë karakteristikat unike, që
na mbrojnë nga monstrat e ferrit.
Në mes nesh ka njerëz të cilët vishen me petkun e
fantazmave, në fillim sepse është e vetmja rrecke që u dhanë të veshin, e më
vonë sepse ata nuk duan të veshin diçka tjetër! Ata mësojnë të bashkëjetojnë me
terma degradues, që i lëndojnë, izolojnë, largojnë nga bota e përditshme e
realiteteve të privilegjuara. Në rrugë e sipër, apo poshtë, ata mësojnë si të
jenë fantazma, të padukshëm, të veshur me karakteristika që tani janë “të
tyret”, ata janë gati të humbasin mes turmës, të shpërbëhen në të, vetëm për ti
shpëtuar gurëve të ndëshkimit, përçmimit kolektiv, urrejtjes që ata tashmë
ndjejnë se e meritojnë!
Këto role fillojnë e bëhen kaq perfekte, të
detajuara dhe “natyrale” saqë të gjithë fillojnë besojnë se ka ca ligje
universale të cilave duhet t’u bindemi, të cilat kërkojnë që ne të mbrojmë
karakterin tonë unik, vlerat tona të përbashkëta, nga këto rreziqe që vetëquhen
minoritete, grupe vulnërabël… Që kur kështu duhet ti thërrasim me terma realë këto
fantazma të përrallave tona? Po shikimi i neveritur i nënës? Po duart e shtrënguara
të babës? Po bota? Ajo sikur nuk funsionon kështu… aty nuk ka grupe,
minoritete, diversitet.
Të nanuritur në petkun e roleve tona të përditshme,
baba i devotshëm, bashkëshorte e denjë, koleg i dashur, kur urrejmë ne nuk po bëjmë
diçka të keqe, ne po mbrojmë të shenjtën, ne po mbajmë të dlirë shpirtin, të
qartë shikimin, të qeta ndjenjat. Ata që urrehen nga të gjithë, kanë fatin e
keq që nuk kanë lindur si ne. Që nuk janë të bardhë, që nuk janë heteroseksualë,
që nuk i kanë të gjitha gjymtyrët. Në rastin më të mirë, nëse nuk urrehen me
gjithë shpirt, këta fatkeqë duhen mëshiruar, u duhen dhënë ca palo mundësi, e
ca palo shanse, që të mos bihen kaq keq në sy në këtë mirëqënien tonë
kolektive. Nëse nuk mëshirohen, atëherë do të thotë që këta fatkeqë duhen parë
në sy, duhen dëgjuar, folur e biseduar… Një sekondë, kjo do të thotë që unë
duhet të heq dorë nga përrallat e mia nanuritëse?
Gjuha e urrejtjes, nuk është gjuhë njerëzish sipërfaqësorë,
dashakeqës a shpirtligj. Fjalët e urrejtjes dalin zakonisht nga njerëzit më të
dlirë, më të dashur e më të ndershëm të shoqërisë. Ata që duan të sigurohen se
po bëjnë gjënë e duhur në shoqëri, që po mbrojnë të ardhmen, jetën, kombin,
shpesh bien pre e një gjuhe të tillë. Ata nuk duan të krijojnë përçarje, të
shpallin luftra e djegin popuj. Ata duan që bota të jetë e mirë, që njerëzit të
jenë të gjithë të lumtur, të jetojnë në paqe e begati. Por vetëm me një kusht,
që njerëzit të jenë të gjithë si në përrallat e tyre, dhe që bota të
rrotullohet, dhe që të ketë dritë në fund të korridorit dhe që ata të kenë ngrënë
gjithë ushqimin përpara se të vijë shtriga plakë!